بعد از بیش از یک دهه مذاکره ایران و غرب سه‌شنبه ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیرماه) در وین پایتخت اتریش اعلام کردند که به یک توافق جامع و نهایی بر سر آینده برنامه هسته‌ای ایران رسیدند.
با اجرای این توافق که با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) معرفی شده است، ایران به ازای رفع تحریم‌های آمریکا، اروپا و سازمان ملل در ارتباط با برنامه هسته‌ایش، محدودیتهای درازمدتی را در رابطه با برنامه اتمی خود خواهد پذیرفت.
این محدودیت‌ها شامل سطح غنی‌سازی، تعداد سانتریوفیوژها، عملکرد رآکتور آب سنگین اراک و پذیرش پروتکل الحاقی برای بازرسی‌های گسترده‌تر خواهد بود.
به گفته مقام‌های دو طرف، توافق نهایی طی روزهای آینده به شورای امنیت سازمان ملل ارائه خواهد شد تا در قالب یک قطعنامه به تصویب این شورا برسد.
آنچه ایران در ازای اجرای «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) به دست خواهد آورد:
۱- بر مبنای این بیانیه، پس از اجرایی شدن «برجام» در تیرماه (سه ماه آینده) اتحادیه اروپا، امریکا و سازمان ملل اعمال تحریم‌های اقتصادی و مالی «مرتبط با برنامه هسته‌ای» ایران را لغو خواهند کرد (البته تحریمهایی که به علت برنامه موشکی ایران و … اعمال شده همچنان پابرجا خواهند ماند).
۲- پس از اجرایی شدن «برجام»، که باید توسط راستی آزمایی های بازرسان آژانس تایید گردد، قطعنامه ای در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب خواهد رسید که به منزله الغاء قطعنامه های سابق علیه ایران خواهد بود. از جزئیات شروط برداشته شدن تحریم‌ها هنوز چیزی منتشر نشده است.
۳- به این ترتیب ایران می تواند به ۱۸۰ میلیارد دلار دارای های بلوکه شده اش دست یابد و میلیونها بشکه ذخیره نفت خویش را نیز بدون محدودیتهای بانکی و بیمه انتقال داده و به فروش برساند.
۴- جامعه جهانی «حق غنی سازی اورانیوم» را در داخل خاک ایران به رسمیت می شناسد (البته فقط با نسل اول سانتریفیوژها و تا سقف ۳ درصد). تاسیسات غنی سازی فردو نیز، با کاربری علمی و تحقیقاتی، به کار خود ادامه خواهد داد.
تعهداتی که ایران با اجرای «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) خواهد پذیرفت:
۱- ده هزار کیلوگرم اورانیوم «کم غنی شده» ایران به ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۳ درصد کاهش خواهد یافت و تا ۱۰ سال سطح ذخیره اورانیوم همینگونه باقی خواهد ماند.
۲- غنی سازی ۳ درصد نیز باید با سانتریفیوژهای «نسل اول» صورت گیرد و نه با سانتریفیوژهای پیشرفته (اکنون نسل هشتم سانتریفیوژها مورد استفاده است).
۳- تنها نیروگاه نطنز حق غنی سازی اورانیوم دارد (ایران دارای حداقل ۴ مرکز غنی سازی اورانیوم می باشد)، تاسیسات فردو نیز کاربری تحقیقاتی و علمی خواهد یافت. تعداد سانتریفیوژهای نصب شده ایران نیز از ۱۹ هزار به یک-سوم یعنی ۶ هزار کاهش خواهد یافت همچنین هسته رآکتور آب سنگین اراک برچیده و جایگزین خواهد شد (به نحوی که دیگر ظرفیت تولید پلوتونیوم نداشته باشد). جان کری مدعی شده است ۹۸ درصد ظرفیت هسته ای ایران محدود، برچیده و یا خنثی خواهد شد.
۴- بازرسان آژانس طبق «پروتکل الحاقی»، نه تنها به تمام تاسیسات هسته ای ایران «دسترسی آزادانه و سرزده» خواهند داشت که تمام چرخه تدارکاتی و پشتیبانی (شامل معادن اورانیوم، انبارها و تمام کارخانه جات مرتبط) نیز باید در دسترس کامل آنها قرار گیرد.
